Các chuyên gia cho rằng, trí tuệ nhân tạo sẽ thay thế nhiều công việc mang tính công thức, rập khuôn… vì thế đòi hỏi người lao động trong tương lai phải có kiến thức chuyên sâu, sức sáng tạo nếu không sẽ dễ bị rơi vào tình huống không ổn định được công việc.
Chưa bao giờ thế giới lại nhắc nhiều đến cách mạnh công nghiệp 4.0 như bây giờ. Robot đang thay thế con người trong nhiều lĩnh vực. Máy móc lấy đi công việc của hàng triệu công nhân, đó là sự thật. Dù vậy, theo Thứ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH) Doãn Mậu Diệp, đừng vội bi quan, cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ làm mất đi nhiều việc làm nhưng cũng sẽ tạo ra những công việc mới đòi hỏi trình độ cao.
Khi tự động hóa thay thế người lao động bằng máy móc có thể làm trầm trọng thêm sự chênh lệch giữa lợi nhuận so với vốn đầu tư và lợi nhuận so với sức lao động. Mặt khác, tri thức sẽ là yếu tố quan trọng của sản xuất trong tương lai và làm phát sinh một thị trường việc làm ngày càng tách biệt thành các mảng “kỹ năng thấp/lương thấp” và “kỹ năng cao/lương cao”, do đó dễ dẫn đến sự phân tầng xã hội ngày càng trầm trọng thêm.
Robot hóa đang là xu thế tất yếu của công nghiệp hiện đại.
Các robot đang được sử dụng nhiều hơn ở tất cả các lĩnh vực từ nông nghiệp chính xác cho đến chăm sóc người bệnh. Sự phát triển nhanh của công nghệ robot làm cho sự hợp tác giữa người và máy móc sớm trở thành hiện thực. Hơn nữa, tự động hóa đi đôi với AI sẽ phát triển mạnh hơn, thậm chí với những kỹ năng trước đây chỉ có con người sở hữu, nay máy móc có thể thay thế một phần hoặc toàn bộ.
Cuộc CMCN 4.0 cũng mang lại cả cơ hội lẫn thách thức đối với sự phát triển ở mỗi quốc gia. Những ứng dụng của CMCN 4.0 là các công cụ giúp cho việc mở rộng và đa dạng hóa các hình thức sản xuất, quản lý. Con người có thể tiếp cận thông tin một cách nhanh chóng và đầy đủ nhờ sự hỗ trợ của internet, dữ liệu lớn, sự phát triển của hệ thống thông tin trực tuyến, mạng xã hội… Dữ liệu lớn giúp cho việc thu thập và phân tích dữ liệu dễ dàng hơn, thông qua đó có thể hỗ trợ việc ra quyết định nhanh hơn và chính xác hơn. Sự phát triển của công nghệ tự động sẽ giúp giải phóng sức lao động cho con người, tăng năng suất lao động nhưng cũng đẩy hàng triệu người phải đối diện với nguy cơ mất việc làm. Nhiều ngành, nghề sản xuất, kinh doanh truyền thống cũng sẽ biến mất nhanh chóng. Các lĩnh vực nghề thủ công cũng sẽ biến mất, thay vào đó là sự xuất hiện ngành, nghề mới đòi hỏi kỹ năng tay nghề cao.
Chi phí nhân công thấp mất đi sức hấp dẫn
Đặc trưng nổi bật của cách mạng công nghiệp lần thứ tư là nhiều công đoạn sản xuất sẽ được thay thế bằng máy móc. Đây được xem là mối đe dọa với lực lượng lao động trình độ thấp và trung đang làm việc trong các nhà máy, xí nghiệp. Dù vậy, nhiều công nhân hiện nay chưa nhận thức rõ về những thách thức mà mình sẽ gặp phải trong thời đại mới.
Học tập, nâng cao kiến thức suốt đời để chủ động công việc và thu nhập
Ảnh hưởng của Chat GPT nói riêng, AI nói chung đối với các ngành, nghề hiện nay theo nhiều chuyên gia: Đây là tiếng chuông cảnh báo cho “những người đang cảm thấy an toàn và bằng lòng với công việc hiện tại”. Theo đó, AI đã ảnh hưởng tới sự vận hành của các công ty công nghệ tài chính (Fintech) từ rất lâu. Nhiều chuyên gia vốn dựa vào kinh nghiệm đã dần được thay thế bằng Trí tuệ nhân tạo (AI – Artificial Intelligence), Máy học (ML – Machine learning), Học sâu (DL – Deep Learning).
Qua thời gian, AI với quá trình tự học hỏi sẽ hiểu khách hàng hơn, không bị áp đặt cảm xúc khi tiếp xúc, hiệu suất làm việc lớn hơn bất kể ngày đêm. Với điều kiện tập mẫu khách hàng đủ lớn, AI sẽ chứng minh được lợi thế. Trong trường hợp này, một số ngành như telesales, chăm sóc khách hàng sẽ bị đánh bại đầu tiên. AI sẽ làm việc hiệu quả trên diện rộng mà không cần mất công đào tạo từng nhân sự.
Như vậy có thể thấy, sự xuất hiện của Chat GPT, sự bùng nổ trí tuệ nhân tạo là bối cảnh chung, dự báo trong tương lai trí tuệ nhân tạo còn tác động sâu sắc tới nhiều lĩnh vực trong đó có giáo dục, việc làm. Nhiều ngành nghề sẽ mất đi nhưng sẽ mở ra nhiều cơ hội mới. Nếu người học đam mê lĩnh vực mình lựa chọn, có kiến thức chuyên sâu và sức sáng tạo trong nghề nghiệp thì sẽ thành công trong tương lai không quá lo robot, trí tuệ nhân tạo thay thế.
